Trung tướng PGS, TS. Đồng Đại Lộc báo cáo tổng kết tình hình và
 kết quả công tác PCMT năm 2016 tại Hội nghị

Tham dự dự Hội nghị còn có các đồng chí Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, Vũ Đức Đam, lãnh đạo các bộ, ngành, các thành viên Ban Chỉ đạo phòng chống tội phạm, Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm và 63 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng nêu rõ, dù nhiều vụ án ma túy lớn liên tục được phát hiện và xử lý nghiêm khắc, nhưng tội phạm ma túy không giảm. Tình trạng nghiện ngập gia tăng trong thanh niên và một số thành phần dân cư, nhất là ở các tỉnh, thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Vũng Tàu… Vừa qua, các địa phương cũng đã đưa người nghiện ma túy vào các trại cai nghiện nhưng lại chưa dành sự quan tâm đúng mức. Có những địa phương kinh tế khá nhưng không quan tâm đến việc cai nghiện ở cả cộng đồng và các trại cai nghiện. Trong khi đó, các dạng ma túy mới, nhất là ma túy tổng hợp, không chỉ có nguồn gốc từ buôn bán trái phép mà hiện nay ở Hà Nội, đã có đối tượng sản xuất ra loại ma túy này. Do đó, nếu không có biện pháp mạnh, kiên quyết, cả hệ thống không vào cuộc thì sẽ rất nghiêm trọng…

Báo cáo tổng kết tình hình và kết quả công tác PCMT năm 2016, Trung tướng PGS, TS. Đồng Đại Lộc, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát cho biết, tội phạm và tệ nạn ma túy ở nước ta vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, khó lường. Trên tuyến biên giới Tây Bắc và miền Trung, các lực lượng chức năng thường xuyên phát hiện các đường dây vận chuyển ma túy vào nội địa với số lượng lớn. Tình trạng vận chuyển ma túy tổng hợp từ Lào về Việt Nam tăng nhanh chóng, gấp 4,6 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Các băng nhóm tội phạm ma túy đang tìm kiếm các tuyến vận chuyển mới để vận chuyển ma túy vào Việt Nam và đi nước thứ ba. Năm 2016, cả nước đã phát hiện, điều tra 19.333 vụ, bắt 31.001 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 607,8 kg heroin, 92,13 kg thuốc phiện, 637,3 kg cần sa, 839,63 kg và 427.655 viên ma túy tổng hợp, 1,6 kg "cỏ Mỹ", 0,4 kg ketamin, 15,42 kg cocain cùng nhiều tang vật, tài sản khác. Cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát nhân dân và Tòa án nhân dân các cấp đã phối hợp truy tố 18.916 vụ với 24.360 bị cáo; xét xử 16.454 vụ với 20.650 bị cáo.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị

Ngoài ra, hiện nay xuất hiện tình trạng buôn bán một số chất hướng thần có mức độ nguy hại cao với các tên gọi như “cỏ Mỹ”, “tem giấy”, “bùa lưỡi”, “lá khát"… Đáng lo ngại là hoạt động sản xuất các chất ma túy trong nội địa vẫn xảy ra. Mới đây nhất, ngày 22-12, lực lượng Công an đã bắt giữ đối tượng Thạch Văn Hòa, tại quận Nam Từ Liêm, Hà Nội về hành vi tổ chức sản xuất trái phép ma túy tổng hợp dạng đá, thu giữ tang vật gồm hơn 10 kg ma túy đá. 

Về công tác cai nghiện, theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, cả nước có 210.751 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, tăng 10.617 người so với năm 2015. Trong 3 năm 2014 đến 2016, cả nước tổ chức cai nghiện cho 66.552 lượt học viên.

Ý kiến của một số đại biểu cho rằng, công tác cai nghiện thời gian qua chưa được quan tâm đúng mức, chưa quán triệt tinh thần coi nghiện ma túy là một loại bệnh, từ đó cung cấp dịch vụ chữa bệnh. Do đó, nhiều cơ sở cai nghiện có cơ sở vật chất xuống cấp, quá tải. Để xác định tình trạng nghiện thì người nghiện ma túy phải lưu lại cơ sở y tế để theo dõi hội chứng cai nghiện trong 3 ngày đối với nghiện ma túy nhóm Opiat và 5 ngày đối với người nghiện ma túy tổng hợp nhưng hiện nay chưa có cơ sở pháp lý để giữ người quá 24 giờ để theo dõi, chẩn đoán. Việc quản lý người nghiện, người sử dụng ma túy tổng hợp, đặc biệt đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp có biểu hiện “ngáo đá” (hành vi loạn thần, hoang tưởng) chưa có giải pháp hiệu quả.

Phân tích những nguyên nhân khiến công tác cai nghiện ma túy chưa đạt hiệu quả như mong muốn, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Nguyễn Trọng Đàm khẳng định, nhiều địa phương chưa thật sự coi trọng công tác cai nghiện cũng là một trong những nguyên nhân khiến số lượng người nghiện tăng nhanh. Nhiều tỉnh có số lượng người nghiện rất cao như: Điện Biên, Lai Châu, Nam Định… nhưng kinh phí dành cho công tác cai nghiện rất hạn hẹp, chỉ đáp ứng 2 - 4% so với nhu cầu. Bên cạnh đó, trình độ nhân lực ở các trung tâm cai nghiện còn hạn chế, chưa được đào tạo chuyên sâu nên chủ yếu vẫn là quản lý hành chính, chưa có kỹ năng tư vấn tâm lý hoặc đào tạo nghề cho học viên… khiến kết quả không cao…

Phát biểu ý kiến kết luận Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao nhiều ý kiến tại Hội nghị của các bộ, ngành, địa phương, cơ quan; giao bộ, cơ quan liên quan tổng hợp thành Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về công tác này. Thủ tướng cũng biểu dương những nỗ lực của các cơ quan, ban, ngành, địa phương, lực lượng chức năng đã làm tốt công tác đấu tranh PCMT trong thời gian qua. Tuy nhiên, Thủ tướng cũng cho rằng tình hình hiện nay phức tạp, nhiều dạng ma túy mới xuất hiện, gây hậu quả nghiêm trọng. Do đó, các cấp, ngành phải nhận thức được những bất cập, khó khăn trong công tác này, để từ đó có nghị quyết, chương trình, biện pháp cụ thể hơn nhằm ngăn chặn hiệu quả hơn nữa, không để ma túy lan tràn trong xã hội; bố trí đủ kinh phí, nguồn lực cho công tác này.

Đề cập các giải pháp cụ thể, Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta cần quán triệt tinh thần coi tội phạm ma túy là vấn đề bức xúc của xã hội, gây hậu quả nghiêm trọng, chính vì vậy, cả hệ thống chính trị, xã hội, gia đình phải kiên quyết vào cuộc, đấu tranh, ngăn chặn tệ nạn này; xác định rõ đấu tranh PCMT phải là nhiệm vụ trọng tâm, vừa cấp bách, vừa lâu dài, được đặt dưới sự chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền địa phương. Thủ tướng yêu cầu phải tập trung hoàn thiện thể chế, luật pháp liên quan công tác đấu tranh PCMT theo tinh thần hướng mạnh về cơ sở, cộng đồng để huy động mọi nguồn lực của toàn xã hội; coi nghiện ma túy là bệnh cần được chữa trị; nhanh chóng thành lập tòa án về ma túy. Về nguồn lực, từng địa phương phải có dự toán để phục vụ cho công tác này; coi trọng huy động các nguồn lực khác từ các tổ chức quốc tế; Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần nghiên cứu, tìm nguồn bổ sung kinh phí cho công tác này.

Toàn cảnh Hội nghị

Thủ tướng đề nghị các cấp, ngành cần nghiên cứu, quán triệt các Chỉ thị của Bộ Chính trị, Nghị quyết của Quốc hội trong đấu tranh PCMT, đề cao trách nhiệm người đứng đầu trong việc thực hiện; nỗ lực giảm cả tội phạm ma túy, tệ nạn mại dâm. Các lực lượng chức năng tăng cường tiến công, trấn áp tội phạm ma túy, nhất là trong vận chuyển, buôn bán, tiêu thụ, tập trung vào những chuyên án điểm, nhất là những vụ ma túy “đá”; truy tố, xét xử nghiêm những đối tượng cầm đầu trong các vụ án. Tòa án nhân dân các cấp tiếp tục xét xử nghiêm minh các vụ án ma túy, không nhân nhượng. Các cơ quan Quốc hội phối hợp các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, sửa đổi luật phù hợp, nâng cao hiệu quả trong việc tăng cường giám sát, đấu tranh PCMT; tăng cường công tác thông tin truyền thông; vận động trong xã hội, góp phần ngăn chặn và đẩy lùi tệ nạn ma túy.

Bá Thái